Đau đầu vì thép nhập lậu tràn ngập thị trường

Giá thép trong những tháng đầu năm 2021 liên tục tăng khiến cho tình trạng thép nhập khẩu đội lốt thép hợp kim nhằm trốn thuế tràn vào thị trường trong nước với giá rẻ bất ngờ. Việc này khiến cho rất nhiều doanh nghiệp thép trong nước điêu đứng.

Tổng cục Hải quan đã có động thái nhằm ngăn chặn tình trạng này bằng văn bản chỉ đạo các cục hải quan tỉnh, thành phố tăng cường các biện pháp chống gian lận đối với mặt hàng sắt thép nhập khẩu.

Đủ mọi chiêu trò nhằm trốn thuế

Để đạt được lợi nhuận lớn, các doanh nghiệp lợi dụng sự phức tạp trong cơ cấu sản phẩm cũng như tên gọi, đặc biệt là những sản phẩm mới, là hỗn hợp của nhiều chất hoặc linh kiện khó có thể phân biệt bằng cảm quan để kê khai hàng hóa vào mã số có thuế suất thấp. Để trốn thuế nhập khẩu và thuế tự vệ, thuế chống bán phá giá…doanh nghiệp cố tình khai sai tên hàng, chủng loại, mã hàng đối với nhiều lô hàng hóa nhập khẩu không đáp ứng yêu cầu hưởng thuế suất ưu đãi đặc biệt.

Để ngăn chặn tình trạng nhập lậu thép, Tổng cục Hải quan tăng cường công tác quản lý, kịp thời phát hiện, xử lý các doanh nghiệp nhập khẩu mặt hàng có dấu hiệu vi phạm pháp luật về khai báo sai tên hàng, chủng loại, mã số hàng hóa nhập khẩu để gian lận trốn thuế nhập khẩu, thuế tự vệ, thuế chống bán phá giá.

Tổng cục Hải quan đã yêu cầu các đơn vị chỉ đạo các chi cục Hải quan tiến hành rà soát các lô hàng có dấu hiệu rủi ro để lựa chọn các lô hàng/tờ khai trọng điểm, chuyển luồng kiểm tra thực tế hàng hóa. Thực hiện tham vấn giá thép đối với các lô hàng khai báo là hàng loại 2 nhưng trên hồ sơ, chứng từ kèm theo bộ hồ sơ hải quan không thể hiện phẩm cấp hàng hóa loại 2. Các Cục Hải quan tỉnh, thành phố thực hiện quản lý nhằm phát hiện, đấu tranh, ngăn chặn có hiệu quả và chịu trách nhiệm trước lãnh đạo Tổng cục Hải quan nếu không làm hết trách nhiệm, để xảy ra các sai phạm liên quan đến các hành vi trên tại địa bàn được giao quản lý.

Bên cạnh đó, Tổng cục Hải quan giao Cục Thuế xuất nhập khẩu khẩn trương bổ sung các nhóm hàng này vào Danh mục rủi ro hàng hóa về phân loại và áp dụng mức thuế làm cơ sở để kiểm tra phân loại cũng như áp dụng mức thuế đối với mặt hàng thép nêu trên. Cục Điều tra chống buôn lậu sẽ đảm nhiệm việc rà soát các doanh nghiệp trọng điểm nhập khẩu mặt hàng thép, phối hợp với Cục quản lý rủi ro, Chi cục Hải quan nơi làm thủ tục hải quan để chuyển luồng, kiểm tra thực tế hàng hóa.

Biện pháp bảo vệ sản xuất thép trong nước

Ngày 24/10/2019 Bộ Công Thương đã ban hành Quyết định 3198 áp thuế chống bán phá giá đối với một số sản phẩm thép hợp kim hoặc không hợp kim được cán phẳng, được sơn có suất xứ từ Trung Quốc và Hàn Quốc. Mức thuế chống bán phá giá cao nhất được áp dụng là 34,27% và thấp nhất là 2,53%

Theo nhận định của Hiệp hội thép Việt Nam (VSA), những mặt hàng thép nhập khẩu được cơ quan hải quan cảnh báo về gian lận thuế nhập khẩu, né thuế tự vệ, thuế chống bán phá giá… có thể liên quan đến mặt hàng thép không gỉ từ Hàn Quốc, Trung Quốc. Nhưng sau khi Việt Nam áp thuế chống bán phá giá, sản lượng thép không gỉ nhập khẩu từ những quốc giá này không có dấu hiệu tăng đột biến.

Các cơ quan có liên quan cũng sẽ rà soát, đánh giá tình hình để ngăn chặn tình trạng gian lận trong thương mại, đảm bảo cạnh tranh công bằng cho doanh nghiệp sản xuất trong nước.

Hiệp hội thép Việt Nam cho biết, năng lực sản xuất của doanh nghiệp thép trong nước trong những năm gần đây đã được cải thiện rất tốt, đặc biệt nhiều mặt hàng sản xuất trước đây doanh nghiệp Việt Nam chỉ tham gia vào công đoạn cuối nay đã tham gia từ đầu. Bởi vậy có giá trị tăng cao hơn, sức cạnh tranh theo đó cũng tốt hơn. Tuy nhiên, để bảo vệ thành quả đã đạt được, các doanh nghiệp trong và ngoài nước, doanh nghiệp sản xuất và kinh doanh cần có sự cạnh tranh sòng phẳng. Nếu hàng nhập khẩu vào Việt Nam mà doanh nghiệp lách được thuế chống bán phá giá hoặc chuyển đổi từ thị trường này sang thị trường khác thì chắc chắn thiệt hại với ngành thép Việt Nam là rất lớn.

Các biện pháp nhằm ngăn chặn tình trạng nhập lậu thép vào thị trường trong nước như cấm nhập khẩu, rút giấy phép, tự quyết điều tra phòng vệ thương mại… cần được thực hiện một cách nghiêm túc và triệt để.

Người tiêu dùng cũng cần cân nhắc trước khi quyết định lựa chọn loại thép nào sử dụng cho công trình xây dựng của mình. Hoàn toàn có thể lựa chọn các thương hiệu thép trong nước như thép Việt Nhật, thép Pomina, thép Hòa Phát… thay cho các loại thép nhập khẩu không rõ nguồn gốc, chất lượng.